Na temat nadciśnienia mówi się wiele, zarówno w kontekście zagrożeń, chorób, jak i przyczyn oraz leczenia. Zdecydowanie mniej osób uskarża się na niedociśnienie, czyli hipotonię lub hipotensję. Stan ten nie jest tak niebezpieczny jak zbyt wysokie ciśnienie krwi, nie oznacza to jednak, że można go bagatelizować. Szczególnie, że objawy hipotonii mogą być uciążliwe, niebezpieczne i utrudniają normalne funkcjonowanie.
Niskie ciśnienie – co to znaczy
Ciśnieni krwi wzrasta wraz z upływem lat, u niektórych nawet za bardzo, pojawiają się wówczas problemy z nadciśnieniem. Pewien odsetek ludzi boryka się z odwrotnym problemem (szacunkowo ok. 1-2% populacji dorosłej). Jeśli chodzi o normy dla dorosłych przyjmuje się, że ciśnienie tętnicze poniżej 90/60 mmHg u kobiety i 100/70 mmHg u mężczyzny, jest za zbyt niskie.
Przyczyny niedociśnienia
Hipotonia częściej występuje u kobiet i dorastających dziewcząt. Mówi się o hipotonii pierwotnej , czyli niezwiązanej z problemami zdrowotnymi, może być uwarunkowana genetycznie. Natomiast hipotonia wtórna towarzyszy innym schorzeniom i dolegliwościom, takim jak
- anemia,
- niedoczynność nadnerczy,
- padaczce,
- cukrzyca,
- rozległe oparzenia,
- odwodnienie,
- stres,
Objawy hipotonii pojawiają się również w trakcie farmakoterapii, np. podczas zażywania nitratów, leków psychotropowych, odwadniających, antyarytmicznych czy zalecanych w chorobie Parkinsona. W przypadku hipotonii bardzo często stwierdza się u pacjentów mniejszą elastyczność ścian tętnic, przez co krew płynie w nich wolniej i z mniejszym ciśnieniem, co powoduje gorsze zaopatrzenie w tlen komórek i tkanek.
U niektórych osób występuje również niedociśnienie ortostatyczne , które jest związane z szybką zmianą pozycji z leżącej na stojącą albo po długotrwałym przebywaniu w pozycji stojącej. Co ciekawe tego typu zaburzenie regulacji krążenia może dotyczyć osób, które mają ciśnienie prawidłowe albo nawet nadciśnienie. Ten rodzaj hipotonii to efekt gromadzenia się krwi w nogach i trzewiach. Przez to mamy mniejszy przepływ w kierunku serca, co powoduje gwałtowny spadek ciśnienia.
Hipotonia wtórna może być związana z zażywaniem niektórych leków
Objawy hipotonii
Mogą być naprawdę uciążliwe i niebezpieczne, szczególnie, że pojawiają się w różnych sytuacjach. Nagły spadek ciśnienia na ulicy, podczas prowadzenia pojazdu może stanowić realne zagrożenie zdrowia i życia. Typowe objawy niedociśnienia to:
- zawroty głowy,
- mroczki przed oczami,
- zaburzenia rytmu serca,
- szybkie tętno,
- blada twarz,
- zimne ręce i stopy,
- nudności,
- omdlenia (szczególnie w długotrwałej pozycji stojącej),
- nocne poty,
- uczucie zmęczenia, osłabienie,
- reakcja na zmiany pogody – złe samopoczucie,
- kłopoty z koncentracją.
Hipotonia, zawroty głowy częściej dotyczą kobiet
Porady dla osób z niedociśnieniem
Nie zawsze można uniknąć przykrych dolegliwości związanych z hipotonią, ale można im zapobiegać, ograniczać częstotliwość oraz intensywność. Poniżej kilka cennych wskazówek :
- unikanie gwałtownych zmian pozycji, które powodują szybkie odpłynięcie krwi szybko do nóg, w efekcie robi nam się słabo; a zatem rano dobrze jest najpierw przez chwilę poleżeć, rozciągnąć mięśnie i dopiero wtedy spokojnie podnieść się, najpierw do pozycji siedzącej,
- poranny masaż zanim wstanie się z łóżka – masujemy przede wszystkim ręce i nogi od palców w kierunku serca, a potem całe ciało,
- naprzemienne prysznice chłodno-ciepłe zakończone chłodnym strumieniem wody,
- unikanie długotrwałego przebywania w pozycji stojącej,
- unikanie wielogodzinnego przebywania na słońcu i opalania się,
- regularna aktywność fizyczna, najlepiej takie formy, które uelastyczniają naczynia krwionośne nóg (pływanie, aerobik, bieganie, rower),
- odpoczynek nocny, zdrowy sen, warto spać na wysokiej poduszce,
- nie należy palić papierosów, równie ważne jest unikanie zadymionych i źle wentylowanych miejsc,
- regularne posiłki – niewielkie porcje w odpowiednich odstępach czasu – głód również bywa przyczyną spadku ciśnienia, ponieważ spada wówczas poziom cukru we krwi.
- owoce, warzywa i wędzone ryby w diecie, ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych,
- picie odpowiedniej ilości płynów, około 2 l płynów wody dziennie, a w czasie upałów i dużego wysiłku, gdy się pocimy się intensywniej, pijemy więcej,
- picie naparów ziołowych np. z lawendy, korzenia lubczyku, ziela tymianku, majeranku, serdecznika i liści mięty.
Należy kontrolować ciśnienie i reagować kiedy spada
Co robić, kiedy ciśnienie spada
Doraźnie zaleca się m.in. przyjmowanie środków i produktów zawierających kofeinę . Warto mieć pod ręką napoje z kofeiną (np. cola czy energetyzujące drinki). Pamiętajmy jednak, że nasz organizm uodparnia się na kofeinę i może potrzebować jej coraz więcej, co jest niekorzystne dla organizmu na dłuższą metę.
W sytuacji, kiedy ciśnienie spada i grozi to zasłabnięciem , omdleniem można także rozluźnić kołnierzyk, uciskające paski (w talii, biustonosz). Należy opuścić duszne czy zadymione pomieszczenie, otworzyć okna albo wyjść na świeże powietrze. W pozycji siedzącej albo leżącej układamy się wygodnie i opuszczamy głowę poniżej poziomu serca. Można też wypić chłodny napój małymi łykami.
Zdjęcia: pixabay.com, shutterstock
