Teoretycznie coraz więcej wiemy o zdrowym trybie życia, o tym, jak istotna jest zbilansowana dieta i jak ważnym narządem jest wątroba. Mimo to codzienne menu i nawyki wielu osób są nadal dalekie od prawidłowych, a choroby, takie jak stłuszczenie wątroby są diagnozowane u wielu pacjentów.
Według statystyk stłuszczenie wątroby występuje u ok. 20-25% Polaków, z czego nawet 10-15% zmaga się niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NASH), która może prowadzić do marskości narządu. W tym kontekście wiedza na temat funkcji wątroby, a także profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia, ma naprawdę kluczowe znaczenie.
Funkcje wątroby i co jej szkodzi
Wątroba jest największym narządem miąższowym (stanowi 2,3-3% masy człowieka), a jej prawidłowe funkcjonowanie ma ogromny wpływ na zdrowie człowieka. Najważniejsze funkcje wątroby to:
- proces produkcji i wydzielania żółci trawiącej tłuszcze,
- wspomaganie przemiany materii,
- magazynowanie witamin i składników mineralnych,
- oczyszczanie organizmu z toksyn,
- termoregulacja – udział w utrzymaniu właściwej ciepłoty ciała.
Nie brakuje niestety czynników, które wątrobę mogą uszkadzać i upośledzać wypełnianie ww. funkcji. Są to min:
- używki,
- ciężkostrawna, tłusta dieta,
- nadwaga i otyłość,
- stres,
- niektóre leki, w tym ogólnodostępne NLPZ,
- zanieczyszczenie środowiska,
- brak aktywności fizycznej.
Stłuszczenie wątroby – przyczyny
Jeśli chodzi o alkoholowe stłuszczenie wątroby, przyczyną jest oczywiście nadużywanie napojów alkoholowych. Warto wiedzieć, że odstawienie alkoholu, zdrowy tryb życia, w tym zastosowanie diety wątrobowej i odpowiedniego leczenia, to warunki, które sprzyjają regeneracji tego narządu.
W przypadku niealkoholowego stłuszczenia wątroby skutki mogą być równie dramatyczne, czyli może dojść do marskości i niewydolności narządu. Wymienione powyżej przyczyny, związane z niezdrowym trybem życia (używki, złe nawyki żywieniowe, brak ruchu), są niestety bolączką dzisiejszego społeczeństwa. Żyjemy w stresie, jemy szybko, tłusto i byle jak, nie stronimy od nałogów. Mało tego, zamiast diagnozować przyczyny ewentualnych dolegliwości, leczymy się sami środkami przeciwbólowymi. A to niestety skuteczny sposób na problemy z wątrobą.
Skutki stłuszczenia wątroby
Wiemy już, skutkiem stłuszczenia wątroby może być jej marskość, czyli uszkodzenie narządu będącego swoistym laboratorium, w którym zachodzą setki procesów nieodzownych do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Dzieje się tak w wyniku stopniowego gromadzenia się trójglicerydów, które w konsekwencji prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego i niszczenia komórek wątroby. Jest to szczególnie niebezpieczne z uwagi na to, że choroba przez dłuższy czas nie daje objawów bólowych w miejscu występowania problemu. Pobolewa brzuch lub żołądek, co często „leczy się” środkami NLPZ dodatkowo obciążając wątrobę.
Dieta na stłuszczoną wątrobę
Jednym z najistotniejszych czynników w procesie leczenia jest zmiana nawyków żywieniowych. Dieta na stłuszczoną wątrobę powinna opierać się na lekkostrawnych, wartościowych posiłkach. Należy jeść mniejsze porcje, ale częściej (co 3-4 godziny). W diecie wątrobowej nie ma miejsca na niezdrowe słodycze, tłuszcze zwierzęce, smażenie, alkohol, mocną herbatę. Powinna bazować na warzywach, owocach, zdrowych tłuszczach w niewielkich ilościach (nienasycone kwasy tłuszczowe). Wybieramy produkty z dużą zawartością witamin C i E. Zalecane metody obróbki to gotowanie, parowanie, duszenie i pieczenie bez tłuszczu.
Suplementacja dla regeneracji wątroby
Poza zmianą nawyków i wprowadzeniem diety wątrobowej zaleca się także suplementację, która dostarczy m.in. fosfolipidy niezbędne dla regeneracji wątroby. Są one budulcem błon komórkowych, które stanowią barierę dla substancji szkodliwych i jednocześnie pozwalają zatrzymać składniki potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania wątroby. Egzogenne fosfolipidy możemy czerpać ze zdrowej zbilansowanej diety, ale dla regeneracji niezbędna jest większa dawka. Warto wówczas sięgnąć po preparaty takie jak np. Hepatil Complex , który zawiera fosfolipidy, cholinę, witaminę E i B6.
Zdjęcia: hepatil.com, pixabay.com