Z jednej strony na swój sposób obchodzimy tradycyjne święta, chociażby takie jak zbliżając się Wielkanoc. Z drugiej – są one coraz bardziej komercyjne, skupiamy się na zakupach, sprzątaniu, nowej fryzurze czy sukience na spotkania rodzinne. Warto zatem przypomnieć sobie najważniejsze tradycje wielkanocne i nie kojarzyć świąt tylko z wydatkami i suto zastawionym stołem.
Czy pamiętamy o tradycyjnej Wielkanocy?
Wiele osób wciąż zanosi koszyk ze święconką w Wielką Sobotę, nieco mniej święci palemkę. Zanika nawet tradycja polewania panien, ewentualnie zamienia się w niekontrolowane wylewanie wiader wody na każdego przechodnia. A przecież jeszcze kilkanaście lat temu wielkanocne tradycje były dobrze znane, rozumiane i ważne.
Zaczynamy Wielkim Postem…
Wielkanoc to najważniejsze święto katolickie, choć komercyjnym rozmachem ustępuje Bożemu Narodzeniu. Przygotowania trwają aż 40 dni Wielkiego Postu i rozpoczynają się Środą Popielcową. Oczywiście mało kto przestrzega obecnie restrykcyjnego postu, ale wciąż wiele osób powstrzymuje się w tym czasie od zabaw, tańców itp.
Wielki Tydzień i Niedziela Palmowa
Tuż przed świętami wchodzimy w ostatni tydzień Wielkiego Postu, a poprzedza go Palmowa Niedziela. Osoby wierzące albo przestrzegające tradycji, przychodzą na uroczystą mszę, podczas której święcone są przyniesione przez nich palemki. Po Niedzieli Palmowej zaczyna się ostatni tydzień postu, a zamyka go Wielki Czwartek.
Zdobienie jajek, pisanki wielkanocne
Pisanki, kraszanki, czyli wielkanocne zdobienie jajek
To jedna z tych tradycji, które wciąż są celebrowane. Niestety wiele osób idzie „na łatwiznę” i używa gotowych naklejek na jajka. Tymczasem jajko to jeden z najważniejszych symboli, kojarzony z początkiem życia, siłami witalnymi. Niegdyś malowanie czy wydrapywanie wzorków było ulubioną wielkanocną czynnością najmłodszych, ale nie tylko. W wielu regionach nadal można podziwiać prawdziwe dzieła na skorupkach jajek. Poza tym rodzinne tworzenie pisanek to doskonały sposób na wspólne przygotowanie do świąt.
Wielka Sobota – święcenie potraw
Święconka
To zwyczaj, który jest chyba najbardziej przestrzegany i kultywowany. Świadczą o tym stoły pełne koszyków z pokarmami. W Wielką Sobotę wierni zanoszą do kościołów kosze z symbolicznymi pokarmami, tam zostają one poświęcone. Pokarmy ze święconki stanowią najważniejszą część śniadania wielkanocnego (Wielka Niedziela). W koszyku najczęściej umieszcza się pisanki, chleb, kawałek białej kiełbasy, wędliny. Ponadto pieprz, sól, czasem również chrzan. Dekorację stanowi cukrowy baranek i bukszpan.
Wielkanocne śniadanie
To kolejny zwyczaj mocno osadzony w polskiej tradycji. Podczas wielkanocnego śniadania rodzina zasiada do stołu i najpierw częstuje się tym, co zostało dzień wcześniej poświęcone. Ponadto na stole najczęściej pojawia się świąteczny żurek, szynka, pasztet wielkanocny oraz domowe wypieki – mazurek, babka, makowiec itp.
Tradycyjne wielkanocne śniadanie
Lany poniedziałek
Na Śmigus Dyngus, który kojarzymy dziś z polewaniem się wodą, niegdyś składały dwa zwyczaje. Śmigus to symboliczne smaganie witkami wierzbowymi po nogach i oblewanie zimną wodą w ramach wiosennego oczyszczenia. Dyngus wiązał się z wykupieniem od polewania wodą, najczęściej jakimś tradycyjnym przysmakiem. Niegdyś taki świąteczny prysznic dotyczył tylko niezamężnych panien, a im bardziej mokra była panna tym większe były jej szanse na zamążpójście.
Emaus, czyli świąteczny odpust w Wielki Poniedziałek
Tej tradycji przestrzega się w niektórych regionach polski. Najsłynniejszy odpust wielkanocny odbywa się w Krakowie i obfituje w kolorowe stragany i kiermasze ludowe.
Zdjęcia: pixabay.com
